Informatie goedgekeurd door Drs. J.A. Geel
4.4 uit 5 - 23 beoordelingen
21 mensen vonden deze informatie nuttig
In het kort:
- Bij een longontsteking zijn de longblaasjes en het omliggende longweefsel ontstoken.
- Een longontsteking wordt veroorzaakt door een virus, bacterie of schimmel. Vaak gaat het om de pneumokok-bacterie.
- Bekende symptomen zijn ophoesten van slijm, verandering in lichaamstemperatuur, benauwdheid en pijn op de borst.
- Het risico op een longontsteking is onder andere groter voor kinderen onder de negen jaar, ouderen boven de 55 jaar, mensen met een chronische ziekte, rokers en mensen een verlaagde weerstand.
- De behandeling van een longontsteking bestaat vaak uit een antibioticakuur.
Wat is een longontsteking?
Een longontsteking (pneumonie) is een ontsteking van je longblaasjes en de kleine luchtwegen daaromheen. De lucht die je inademt gaat via je luchtpijp en kleine vertakkingen van de longen (bronchiën) richting je longblaasjes, waar de zuurstof door je lichaam wordt opgenomen. Bij een ontsteking van deze vertakkingen en longblaasjes kun je onder andere benauwd worden en kan ademhalen pijnlijk zijn.
Dubbele longontsteking
De ontsteking in de long kan verschillen in grootte. Dat betekent dat slechts een deel van de long ontstoken kan zijn, maar ook dat het in een hele long of zelfs beide longen voorkomt. Wanneer beide longen ontstoken zijn spreken we van een dubbele longontsteking.
Een longontsteking (pneumonie) is een ontsteking van je longblaasjes en de kleine luchtwegen daaromheen. De lucht die je inademt gaat via je luchtpijp en kleine vertakkingen van de longen (bronchiën) richting je longblaasjes, waar de zuurstof door je lichaam wordt opgenomen. Bij een ontsteking van deze vertakkingen en longblaasjes kun je onder andere benauwd worden en kan ademhalen pijnlijk zijn.
Dubbele longontsteking
De ontsteking in de long kan verschillen in grootte. Dat betekent dat slechts een deel van de long ontstoken kan zijn, maar ook dat het in een hele long of zelfs beide longen voorkomt. Wanneer beide longen ontstoken zijn spreken we van een dubbele longontsteking.
Risicogroepen voor een longontsteking
Sommige mensen lopen een verhoogd risico op een longontsteking. Dit heeft te maken met bijvoorbeeld de leeftijd of het hebben van een ziekte. De risicogroepen voor een longontsteking zijn:
- Rokers.
- Alcoholisten.
- Kinderen jonger dan negen jaar.
- Mensen ouder dan 55 jaar.
- Mensen met diabetes.
- Mensen met een chronische longaandoening (zoals COPD of astma).
- Bij een verminderde weerstand door een ziekte of gebruik van bepaalde medicijnen.
Sommige mensen lopen een verhoogd risico op een longontsteking. Dit heeft te maken met bijvoorbeeld de leeftijd of het hebben van een ziekte. De risicogroepen voor een longontsteking zijn:
- Rokers.
- Alcoholisten.
- Kinderen jonger dan negen jaar.
- Mensen ouder dan 55 jaar.
- Mensen met diabetes.
- Mensen met een chronische longaandoening (zoals COPD of astma).
- Bij een verminderde weerstand door een ziekte of gebruik van bepaalde medicijnen.
Is een longontsteking besmettelijk?
Een longontsteking kan, afhankelijk van de oorzaak, besmettelijk zijn. Als de longontsteking is veroorzaakt door een virus, zoals het griepvirus, is het vaak zeer besmettelijk. Bacteriën zijn de meest voorkomende oorzaak van een longontsteking en zijn veel minder besmettelijk dan een virus. Hoest voor de zekerheid toch altijd in de binnenkant van je elleboog om de kans op verspreiding te voorkomen.
Een longontsteking kan, afhankelijk van de oorzaak, besmettelijk zijn. Als de longontsteking is veroorzaakt door een virus, zoals het griepvirus, is het vaak zeer besmettelijk. Bacteriën zijn de meest voorkomende oorzaak van een longontsteking en zijn veel minder besmettelijk dan een virus. Hoest voor de zekerheid toch altijd in de binnenkant van je elleboog om de kans op verspreiding te voorkomen.
Symptomen van een longontsteking
Een longontsteking begint met een verkoudheid die niet verdwijnt. Je voelt je steeds zieker en krijgt daarbij last van de volgende klachten:
- Benauwdheid.
- Geel of groen slijm ophoesten, mogelijk met bloed (doordat de wanden van de longblaasjes zwellen of kapotgaan).
- Koorts of juist een lagere lichaamstemperatuur.
- Koude rillingen en klappertanden.
- Een versnelde, pijnlijke ademhaling.
- Pijn op de borst.
- Soms een piepende ademhaling.
- Vermoeidheid.
- Verminderde eetlust.
Heb je last van bovenstaande symptomen? Neem dan contact op met je huisarts. Daarnaastkun je gebruik maken van de online symptomenchecker.
Symptomenchecker
Longontsteking bij een kind herkennen
Een longontsteking komt relatief vaak voor bij kinderen. De belangrijkste symptomen zijn hetzelfde als bij volwassenen: hoesten, koorts en een snelle ademhaling. Daarnaast is een opvallend kenmerk van longontsteking bij kinderen dat hun neusvleugels extra ver openen bij het inademen, om zo genoeg lucht binnen te krijgen.
Een longontsteking begint met een verkoudheid die niet verdwijnt. Je voelt je steeds zieker en krijgt daarbij last van de volgende klachten:
- Benauwdheid.
- Geel of groen slijm ophoesten, mogelijk met bloed (doordat de wanden van de longblaasjes zwellen of kapotgaan).
- Koorts of juist een lagere lichaamstemperatuur.
- Koude rillingen en klappertanden.
- Een versnelde, pijnlijke ademhaling.
- Pijn op de borst.
- Soms een piepende ademhaling.
- Vermoeidheid.
- Verminderde eetlust.
Heb je last van bovenstaande symptomen? Neem dan contact op met je huisarts. Daarnaastkun je gebruik maken van de online symptomenchecker.
Symptomenchecker
Longontsteking bij een kind herkennen
Een longontsteking komt relatief vaak voor bij kinderen. De belangrijkste symptomen zijn hetzelfde als bij volwassenen: hoesten, koorts en een snelle ademhaling. Daarnaast is een opvallend kenmerk van longontsteking bij kinderen dat hun neusvleugels extra ver openen bij het inademen, om zo genoeg lucht binnen te krijgen.
Oorzaak van een longontsteking
Een longontsteking kan worden veroorzaakt door verschillende ziekteverwekkers, zoals een bacterie of virus.
Bacterie
In de meeste gevallen wordt de infectie veroorzaakt door een bacterie, namelijk de Streptococcus pneumoniae (pneumokokken). Als een besmet iemand niest of hoest, komt deze bacterie via kleine waterdruppeltjes in de lucht. Bij het inademen van deze druppeltjes raak je besmet met de bacterie. Is je weerstand op dat moment laag, dan kan het een longontsteking veroorzaken.
Pneumokokken is niet de enige bacterie die een longontsteking veroorzaakt. Zo kun je ook longontsteking krijgen door Q-koorts (veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnettii), legionella of een ziekenhuisbacterie. Een ziekenhuisbacterie kun je oplopen na een opname in het ziekenhuis. Dit kan een zeldzame, moeilijk te behandelen bacterie zijn. Deze kan in de eerste weken tot maanden na opname voor een longontsteking zorgen. Dit wordt ook wel hospital acquired pneumoniae genoemd.
Legionella kun je krijgen door het inademen van besmette waterdeeltjes, bijvoorbeeld tijdens het douchen onder een douche die lange tijd niet is gebruikt. Legionella wordt ook wel de veteranenziekte genoemd.
Virus
Een longontsteking kan ook worden veroorzaakt door een virusinfectie van de bovenste luchtwegen. Normaal gesproken gaat deze vanzelf over, maar in sommige gevallen kan de infectie zich uitbreiden naar de longblaasjes, waardoor een longontsteking ontstaat. Virussen die een longontsteking veroorzaken zijn het griepvirus, het waterpokkenvirus en SARS-virussen.
Bijzondere veroorzakers van longontsteking
Er zijn naast diverse bacteriën en verschillende virussen ook andere veroorzakers van een longontsteking:
- COVID-19: het coronavirus kan een longontsteking veroorzaken. Vermoed je dat je het coronavirus hebt? Laat je testen en blijf thuis totdat je de uitslag hebt ontvangen. Lees bij het RIVM wat je moet doen bij (mogelijke) besmetting en voor meer informatie over COVID-19.
- Gebroken ribben.
- Een versperring in de luchtwegen, zoals een gezwel.
Een longontsteking kan worden veroorzaakt door verschillende ziekteverwekkers, zoals een bacterie of virus.
Bacterie
In de meeste gevallen wordt de infectie veroorzaakt door een bacterie, namelijk de Streptococcus pneumoniae (pneumokokken). Als een besmet iemand niest of hoest, komt deze bacterie via kleine waterdruppeltjes in de lucht. Bij het inademen van deze druppeltjes raak je besmet met de bacterie. Is je weerstand op dat moment laag, dan kan het een longontsteking veroorzaken.
Pneumokokken is niet de enige bacterie die een longontsteking veroorzaakt. Zo kun je ook longontsteking krijgen door Q-koorts (veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnettii), legionella of een ziekenhuisbacterie. Een ziekenhuisbacterie kun je oplopen na een opname in het ziekenhuis. Dit kan een zeldzame, moeilijk te behandelen bacterie zijn. Deze kan in de eerste weken tot maanden na opname voor een longontsteking zorgen. Dit wordt ook wel hospital acquired pneumoniae genoemd.
Legionella kun je krijgen door het inademen van besmette waterdeeltjes, bijvoorbeeld tijdens het douchen onder een douche die lange tijd niet is gebruikt. Legionella wordt ook wel de veteranenziekte genoemd.
Virus
Een longontsteking kan ook worden veroorzaakt door een virusinfectie van de bovenste luchtwegen. Normaal gesproken gaat deze vanzelf over, maar in sommige gevallen kan de infectie zich uitbreiden naar de longblaasjes, waardoor een longontsteking ontstaat. Virussen die een longontsteking veroorzaken zijn het griepvirus, het waterpokkenvirus en SARS-virussen.
Bijzondere veroorzakers van longontsteking
Er zijn naast diverse bacteriën en verschillende virussen ook andere veroorzakers van een longontsteking:
- COVID-19: het coronavirus kan een longontsteking veroorzaken. Vermoed je dat je het coronavirus hebt? Laat je testen en blijf thuis totdat je de uitslag hebt ontvangen. Lees bij het RIVM wat je moet doen bij (mogelijke) besmetting en voor meer informatie over COVID-19.
- Gebroken ribben.
- Een versperring in de luchtwegen, zoals een gezwel.
Diagnose van een longontsteking
Vermoed je dat je een longontsteking hebt? Bezoek dan de huisarts. Je huisarts zal proberen de oorzaak te achterhalen door je vragen te stellen, zoals wanneer de klachten begonnen. Daarnaast wordt er geluisterd naar je longen met een stethoscoop. Je huisarts kan je een doorverwijzing geven naar het ziekenhuis om een röntgenfoto laten maken die uitsluitsel geeft of je daadwerkelijk een longontsteking hebt.
Vermoed je dat je een longontsteking hebt? Bezoek dan de huisarts. Je huisarts zal proberen de oorzaak te achterhalen door je vragen te stellen, zoals wanneer de klachten begonnen. Daarnaast wordt er geluisterd naar je longen met een stethoscoop. Je huisarts kan je een doorverwijzing geven naar het ziekenhuis om een röntgenfoto laten maken die uitsluitsel geeft of je daadwerkelijk een longontsteking hebt.
Behandeling van een longontsteking
De soort behandeling bij een longontsteking hangt af van de oorzaak en de ernst van de ontsteking. Door een bloed- of slijmtest af te nemen wordt vastgesteld of de longontsteking is veroorzaakt door een virus, bacterie of beide. Daarna wordt tot behandeling overgegaan. Een longontsteking kan meestal thuis worden behandeld met een antibioticum.
Antibiotica en pijnstillers
Hoewel antibiotica alleen tegen bacteriën helpen, wordt het bijna altijd door de huisarts voorgeschreven. Het is belangrijk om de kuur helemaal af te maken, zodat je goed kunt herstellen. Heb je last van koorts of pijn? Dan kun je, in overleg met je huisarts, gebruikmaken van een pijnstiller, zoals paracetamol.
Fysiotherapie
Daarnaast is het mogelijk om gebruik te maken van fysiotherapie om je ademhaling en het hoesten te stimuleren. Het ophoesten van je slijm is namelijk belangrijk om de afvalstoffen uit je longen weg te voeren.
Opname in het ziekenhuis bij ernstige longontsteking
Soms is er sprake is van een ernstige longontsteking, dan is opname in het ziekenhuis nodig. Hierbij krijg je de medicatie via een infuus toegediend, soms samen met extra zuurstof.
De soort behandeling bij een longontsteking hangt af van de oorzaak en de ernst van de ontsteking. Door een bloed- of slijmtest af te nemen wordt vastgesteld of de longontsteking is veroorzaakt door een virus, bacterie of beide. Daarna wordt tot behandeling overgegaan. Een longontsteking kan meestal thuis worden behandeld met een antibioticum.
Antibiotica en pijnstillers
Hoewel antibiotica alleen tegen bacteriën helpen, wordt het bijna altijd door de huisarts voorgeschreven. Het is belangrijk om de kuur helemaal af te maken, zodat je goed kunt herstellen. Heb je last van koorts of pijn? Dan kun je, in overleg met je huisarts, gebruikmaken van een pijnstiller, zoals paracetamol.
Fysiotherapie
Daarnaast is het mogelijk om gebruik te maken van fysiotherapie om je ademhaling en het hoesten te stimuleren. Het ophoesten van je slijm is namelijk belangrijk om de afvalstoffen uit je longen weg te voeren.
Opname in het ziekenhuis bij ernstige longontsteking
Soms is er sprake is van een ernstige longontsteking, dan is opname in het ziekenhuis nodig. Hierbij krijg je de medicatie via een infuus toegediend, soms samen met extra zuurstof.
Herstel van een longontsteking
Na een longontsteking kan het even duren voordat je weer de oude bent. Je lichaam heeft namelijk tijd nodig voor herstel van de ziekte. Meestal is je lichaamstemperatuur na de eerste drie dagen weer op normaal niveau. Vermoeidheid en hoesten blijven mogelijk nog een tijd aanhouden. Hoe lang je herstel duurt is afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de ontsteking.
Na een longontsteking kan het even duren voordat je weer de oude bent. Je lichaam heeft namelijk tijd nodig voor herstel van de ziekte. Meestal is je lichaamstemperatuur na de eerste drie dagen weer op normaal niveau. Vermoeidheid en hoesten blijven mogelijk nog een tijd aanhouden. Hoe lang je herstel duurt is afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de ontsteking.
Wat kun je zelf doen bij een longontsteking?
Neem voldoende rust, drink genoeg water, rook niet en volg het advies van je huisarts op. Maak altijd de antibioticakuur af en neem opnieuw contact op met je huisarts als je je na drie dagen na de start van je kuur nog steeds niet beter voelt.
Neem voldoende rust, drink genoeg water, rook niet en volg het advies van je huisarts op. Maak altijd de antibioticakuur af en neem opnieuw contact op met je huisarts als je je na drie dagen na de start van je kuur nog steeds niet beter voelt.
Wat kun je doen om een longontsteking te voorkomen?
Het is mogelijk om het risico op een longontsteking te verkleinen. Dit kun je doen door de volgende maatregelen:
- Stop met roken.
- Houd afstand van anderen met een longontsteking.
- Zorg voor een goede weerstand door voldoende te slapen en gezond te eten.
- Haal de griepprik wanneer je hiervoor in aanmerking komt. Dit kun je controleren bij het RIVM
Het is mogelijk om het risico op een longontsteking te verkleinen. Dit kun je doen door de volgende maatregelen:
- Stop met roken.
- Houd afstand van anderen met een longontsteking.
- Zorg voor een goede weerstand door voldoende te slapen en gezond te eten.
- Haal de griepprik wanneer je hiervoor in aanmerking komt. Dit kun je controleren bij het RIVM
Wanneer moet je naar de huisarts?
Heb je last van één of meerdere van de klachten van een longontsteking? Neem dan contact op met je huisarts.
Heb je last van één of meerdere van de klachten van een longontsteking? Neem dan contact op met je huisarts.
Meer weten over een longontsteking?
De informatie op deze pagina is gebaseerd op de volgende bronnen:
De informatie op deze pagina is gebaseerd op de volgende bronnen:
Verder lezen
2. Video's
Pagina laatst aangepast op 15-03-2023
Auteur: Redactie Gezondheidsplein
Deze informatie is gecontroleerd door:
Vond je deze informatie nuttig?
4.4 uit 5 - 23 beoordelingen
Heeft deze informatie jou geholpen?
Meld je aan voor de nieuwsbrief
En ontvang 2 tot 4 keer per maandinformatie over jouw gezondheid
